Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΕΝΟΣ ΙΟΥ

Φανταστείτε ένα δέντρο, τον κορμό, τα φύλλα, τους καρπούς του και όλα τα κλαδιά του. Τώρα σκεφτείτε αυτό το δέντρο κομμένο κατά μήκος, από πάνω ως κάτω βαθιά μέχρι τις ρίζες του, ακριβώς στη μέση. Ας κρατήσουμε αυτή την εικόνα κι ας την αναλύσουμε, προσπαθώντας να ενώσουμε και να εξαφανίσουμε το σχίσμα αυτού του δέντρου πλησιάζοντας ο ένας τον άλλος, όχι παραγεμίζοντας με μίσος και μένος το κενό ανάμεσά μας.

ΠΛΕΥΡΕΣ

Στη δεξιά πλευρά του δέντρου βρίσκουμε την εξής θέση: «Ο κορονοϊος είναι μία επικίνδυνη και θανατηφόρα ασθένεια. Βρισκόμαστε σε μια πανδημική έξαρση που μπορεί να σκοτώσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και ήδη το έχει κάνει. Ο τρόπος να καταπολεμηθεί αυτή η πανδημία είναι η «επιστήμη» και η επιστήμη λέει: “μάσκες για όλον τον πληθυσμό, κλείσιμο σχολείων και λοκντάουν με τη μορφή αναγκαίας επιβολής. Δηλαδή, το κράτος είναι υποχρεωμένο να επιβάλλει αυτά τα μέτρα αυτά τα μέτρα για το κοινό καλό. Επίσης: “εμβόλια για όλον τον πληθυσμό ως μέσο πρόληψης και διαβατήρια εμβολίου για τον περιορισμό του ιού”».

Αυτή είναι η θέση που υποστηρίζει η δεξιά πλευρά του δέντρου μας, η οποία λέει ότι πρέπει να ληφθούν αυτά τα μέτρα και πρέπει να ληφθούν ως υποχρεωτικά. Η βάση αυτών των απόψεων είναι ο φόβος, ο φόβος προς τον κορονόϊό, ο φόβος μήπως και δεν ληφθούν αυτά τα μέτρα και όλο και περισσότεροι άνθρωποι πεθάνουν. Ο φόβος για τον εαυτό μας, τη ζωή μας, την ζωή όσων αγαπάμε αλλά και φόβος προς την αριστερή πλευρά του δέντρου, για το ότι μας κάνει κακό με τις απόψεις της.

Ας πάμε τώρα, με απλά και πάλι λόγια να δούμε την θέση που εκφράζει η αριστερή μεριά του δέντρου, η οποία Ισχυρίζεται ότι: «Ο κορονοϊος είναι μία ασθένεια πολύ σοβαρή για τους ανθρώπους μεγάλης ηλικίας και ανθρώπους με υποκείμενα νοσήματα όπως: παχυσαρκία, διαβήτης, καρδιακές παθήσεις, νεφροπάθειες. Αλλά, για τον μέσο όρο του πληθυσμού, η νόσηση είναι κάτι που κατά πάσα πιθανότητα δεν θα του στοιχίσει τη ζωή. Υπό αυτή τη βάση λοιπόν ο μαζικός εμβολιασμός είναι επιζήμιος λόγω πιθανών παρενεργειών και ο εμβολιασμός σε κάποιον που έχει φυσική ανοσία μετά τη νόσηση, δεν έχει απολύτως καμία επιστημονική βάση. Οι μάσκες δεν προσφέρουν τίποτα, δεν υπάρχει καμιά επιστημονική έρευνα που να το επιβεβαιώνει, ούτε για τους ενήλικους ούτε για τα παιδιά. Το λοκντάουν επίσης δεν έχει κάποιο επιστημονικό υπόβαθρο ούτε αντιστοίχως και το κλείσιμο των σχολείων».

Αισθάνονται ότι η επιβολή του λοκντάουν, το κλείσιμο του σχολείου και η υποχρεωτική χρήση μασκών, ουσιαστικά προκαλούν περισσότερο κακό στον πληθυσμό παρά καλό. Και, ότι, η χρησιμότητα του εμβολίου έχει υπερεκτιμηθεί υπό την έννοια της ασφάλειας και της προστασίας που προσφέρει. Επίσης, ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι μια ανήθικη πράξη με συνέπεια τη στέρηση της ελεύθερης επιλογής. Αναρωτιούνται οι άνθρωποι της αριστερής πλευράς του δέντρου: «Γιατί αγνοείται η φαρμακευτική θεραπεία; Μήπως γιατί τα φάρμακα δεν φέρνουν τεράστια κέρδη στις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες, όπως αντιθέτως συμβαίνει με τα εμβόλια;».

Οι φόβοι που εδρεύουν σε αυτήν εδώ την πλευρά είναι ο φόβος της κατάλυσης της ελευθερίας, Ο φόβος για την αύξηση του ελέγχου από τις αρχές στη ζωή τους. Ο φόβος για την απώλεια της αυτονομίας και της λήψης των αποφάσεων για τη ζωή τους και ο φόβος για την οικονομική ζημιά από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του κορονοϊού.

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ

Η επιλογή της ονομασίας αυτών των πλευρών ως δεξιά και αριστερή δεν ήταν τυχαία. Υπάρχει μία έντονη πολιτική διάσταση σε αυτές τις δύο αντίθετες όψεις. Πολιτική όχι με την κομματική έννοια αλλά με την ταξική συνείδηση του καθενός. Χαρακτηριστικό των ανθρώπων που κινούνται ιδεολογικά στον αριστερό χώρο, είναι η καχυποψία απέναντι στη βιομηχανία, όπως οι φαρμακευτικοί κολοσσοί. Απεχθάνονται την ιδέα της απώλειας της αυτονομίας τους, η οποία επέρχεται στη συγκεκριμένη περίπτωση με το να τους λέει μια φαρμακευτική εταιρία: «Εμβολιάσου και τώρα κάνε και μια αναμνηστική δόση» κ.λπ. Στην αντίπερα όχθη, οι άνθρωποι που ιδεολογικά κινούνται προς τα δεξιά, πιστεύουν στο κράτος, στη βιομηχανία, στο κεφάλαιο και με προθυμία ακολουθούν τις προσταγές των κρατικών και βιομηχανικών μηχανισμών.

Εδώ οφείλουμε να αναφέρουμε και ένα πολύ μεγάλο και σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας, που ιδεολογικά κινείται στον πατριωτικό-θρησκευτικό χώρο και το οποίο με κάποιο τρόπο θεωρεί ότι όλα όσα συμβαίνουν είναι προϊόν συνωμοσίας. Ο σκληρός πυρήνας των συνωμοσιολόγων θεωρεί ότι υπάρχει μία ελίτ ανθρώπων – σαν τον Μπιλ Γκέιτς – οι οποίοι κινούν τα νήματα και συνεπικουρούν και επωφελούνται από αυτόν των έλεγχο των μηχανισμών εξουσίας επί του πληθυσμού.

Σε αυτόν τον εμφυλιακού τύπου διαχωρισμό μεγάλο ρόλο παίζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, εντείνοντας την πόλωση – μιας και άλλωστε σε αυτήν ειδικεύονται – με την ακραία τοποθέτησή τους ανάλογα με την πλευρά που υπηρετούν.

Η ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΑ

Η δεξιά πλευρά αποκαλεί την αριστερή: «Ψεκασμένους». Αυτούς δηλαδή που είναι αντιεμβολιαστές (επί του συγκεκριμένου εμβολίου), τους αντίθετους προς τη χρήση μασκών, του κλεισίματος των σχολείων, του λοκντάουν, που πιστεύουν ότι η δεινότητα του κορονοϊού είναι μία πλάνη. Αν τα πιστεύεις αυτά είσαι ψεκασμένος. Η αριστερή πλευρά με τη σειρά της, αποκαλεί την δεξιά «Μπολιασμένους».  Ανθρώπους δηλαδή οι οποίοι έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου από τα κατευθυνόμενα μέσα μαζικής ενημέρωσης τα οποία με έναν συνεχή βομβαρδισμό ειδήσεων συντηρούν την λανθασμένη ρητορική, ότι αυτή η πανδημία δεν έχει τέλος. Απόρροια αυτού είναι ότι θα κάνουν όσα εμβόλια χρειαστεί, θα δεχθούν οποιοδήποτε μέτρο.

Αυτή η αντιπαλότητα της μίας πλευράς προς την άλλη έχει προκαλέσει μία πόλωση υπαρξιακή καθώς κάθε πλευρά επιλέγει να ενστερνιστεί από όσα στοιχεία της παρουσιάζονται, εκείνα που βολεύουν την προσωπική της προκατειλημμένη οπτική. Τα αντικειμενικά αληθινά γεγονότα τίθενται υπό αμφισβήτηση γιατί όλα αλλοιώνονται περνώντας από το φίλτρο της πλευράς που έχουμε επιλέξει. Όμως, γιατί τείνουμε να κλίνουμε προς τη μία πλευρά ή την άλλη;

ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΕΣ ΠΑΡΟΡΜΗΣΕΙΣ

Η πλειοψηφία των ανθρώπων διέπεται από διάφορες συνειδησιακές παρορμήσεις και αξίες, οι οποίες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην επιβίωση και την ανάπτυξή μας μέσα στα χιλιάδες χρόνιας της ύπαρξής μας. Για παράδειγμα, η έννοια του ενδιαφέροντος προς τον άλλον εναντίον της πρόκλησης του κακού. Η πλειοψηφία των ανθρώπων νοιάζεται για την υγεία της οικογένειάς του και των συνανθρώπων. Δε θέλει να βλέπει τους άλλους να υποφέρουν. Είναι η έννοια της συμπόνοιας απέναντι σε εκείνον που αντιμετωπίζει δυσκολίες. Αυτό αποτελεί μία συνειδησιακή παρόρμηση.

Με φόντο λοιπόν την πανδημία και αυτή την συνειδησιακή μας κατεύθυνση, η δεξιά πλευρά του δέντρου λέει: «Δεν θέλω οι άνθρωποι να πεθαίνουν από κορονοϊό, θα κάνω λοιπόν οτιδήποτε χρειαστεί για να τους διατηρήσω ασφαλείς. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει περιορισμό των ελευθεριών μου, κλείσιμο σχολείων, μάσκες σε παιδιά δύο ετών και υποχρεωτικό εμβολιασμό όλων, γιατί αυτό θα τους κρατήσει ασφαλείς. Αυτό είναι κάτι καλό, δεν θέλουμε οι άλλοι να υποφέρουν». Στην αριστερή πλευρά της ίδιας συνειδησιακής παρόρμησης: «φροντίδα εναντίον της αδιαφορίας», ο ισχυρισμός είναι ο εξής: «Παραβιάζονται οι ελευθερίες όλων μας. Καταστρέφεται η ζωή μας, οι δουλείες μας, η οικονομική μας ευμάρεια, όλα εκείνα για τα οποία μοχθήσαμε μια ολόκληρη ζωή. Και δεν εμπιστευόμαστε την “επιστήμη”, εκείνη την επιστήμη που μας υποδεικνύεται».

Μια άλλη συνειδησιακή παρόρμηση είναι το δίκαιο εναντίον της αδιαφορίας. Η σύσταση των ανθρώπων σε κοινωνίες, επέφερε πολύ γρήγορα τον συνειδησιακό αυτόν αυτοματισμό: αν αδιαφορείς για την εύρυθμη λειτουργία της κοινότητας, αυτό πρέπει να επιφέρει συνέπειες σε εσένα και να λύθει. Η δεξιά πλευρά αναρωτιέται για την αριστερή: «Γιατί δε φοράς μάσκα και βάζεις τη ζωή μου σε κίνδυνο, μη αναλαμβάνοντας την κοινωνική σου ευθύνη; Γιατί δεν εμβολιάζεσαι ώστε να μειωθεί η μεταδοτικότητα του ιού στην κοινότητα;». Η αριστερή πλευρά ανταπαντά με βάση το «δίκαιο εναντίον της αδιαφορίας» ως εξής: «Εσύ, βγαίνεις στο γυαλί, αποφασίζεις και διατάζεις μέτρα, όπως το κλείσιμο των σχολείων. Μέτρα τα οποία πλήττουν τους φτωχούς, τις μειονότητες και τους αδύναμους. Αυτό δεν είναι δίκαιο!». Όπως παρατηρεί κανείς, οι δύο πλευρές έχουν δίκιο, ερχόμενες από την ίδια συνειδησιακή παρόρμηση, αλλά με διαφορετική ερμηνεία αυτής και διαφορετική αξιακή ταξινόμηση.

Πάμε σε μία τρίτη συνειδησιακή παρόρμηση: «εξουσία εναντίον ανατροπής». Αναπτυχθήκαμε έτσι ώστε να εκτιμάμε την εξουσία, τους ειδικούς. Η φυλή μας μοιραία διαχωρίστηκε σε διάφορες εξειδικεύσεις. Υπάρχουν αυτοί που γίνονται ηγέτες, εκτιμάς την εξουσία τους, την υπηρετείς κι η κοινότητα επιβιώνει και προχωρά. Υπάρχει όμως κι η ανατρεπτική όψη της προσωπικότητάς μας, υπό την οποία προσπαθούμε να ανατρέψουμε την εξουσία που νιώθουμε ότι γίνεται βίαιη. Για την δεξιά πλευρά, η ιατρική επιτροπή, η κυβέρνηση, η φαρμακοβιομηχανία είναι οι αρχές μας. Είναι οι ειδικοί, οι επιστήμονες μας, οι έχοντες τη γνώση και οφείλουμε να τους ακούμε. Για την αριστερή πλευρά, αυτές οι ίδιες εξουσιαστικές αρχές έχουν ξεπεράσει τα όρια των καθηκόντων τους. Μεροληπτούν, είναι διεφθαρμένες και άρα όσα μας προστάζουν εξυπηρετούν το προσωπικό τους κέρδος.

Τέταρτη συνειδησιακή παρόρμηση είναι η «αφοσίωση εναντίον της προδοσίας». Αφορά το να είσαι πιστός στην κοινότητα ή να την προδίδεις, πιστεύοντας ή λέγοντας κάτι που την διαταράσσει. Το ενδιαφέρον με την συγκεκριμένη συνειδησιακή παρόρμηση, είναι ότι αν ανήκεις σε αυτούς τους λίγους που επιζητούν την σύνθεση ανάμεσα στις δύο πλευρές και θεωρείς ότι το να φοράνε μάσκες τα μωρά και το να κλείνεις τα σχολεία είναι ανούσια μέτρα. Και το να εμβολιάζεις ανήλικους ή να επιβάλλεις αναμνηστική δόση για όλους χωρίς συγκεκριμένα δεδομένα και μελέτες, δεν είναι κάτι που πρέπει να κάνουμε. Και, παράλληλα, ότι αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας είναι παρανοϊκές, ότι τα εμβόλια προφανώς προστατεύουν και κάποια περιοριστικά μέτρα είναι απαραίτητα, τότε και οι δύο πλευρές σε μισούν, σε θεωρούν εχθρό και εκπρόσωπο της αντίθετης πλευράς από τη δική τους.

Μια ακόμη ενδιαφέρουσα συνειδησιακή παρόρμηση είναι η ιερότητα ενάντια στην εξαχρείωση. Αν είσαι χριστιανός το να κάψει κάποιος έναν σταυρό, πιθανότατα θα το θεωρήσεις ως βεβήλωση. Ή αν κάψουν τη σημαία της πατρίδας σου. Αν είσαι απόλυτα υγιής, το να σε υποχρεώνει κάποιος να κάνεις μία ένεση, είναι βεβήλωση. Η δεξιά πλευρά λοιπόν, υπό το σκεπτικό της ιερότητας ενάντια στην εξαχρείωση, ισχυρίζεται: «Το σώμα μου πρέπει να διατηρηθεί ασφαλές απέναντι στον κορονοϊό. Ο κορονοϊος σκοτώνει, θα κάνω ότι μπορώ για να τον αποφύγω και μου προκαλούν αηδία αυτοί που κυκλοφορούν χωρίς μάσκα, δεν εμβολιάζονται και βήχουν παντού». Στην αριστερή πλευρά τώρα: «Το σώμα μου είναι ιερό, θέλεις να βάλω μέσα του αυτό το mRNA, το οποίο είναι κάτι καινούριο, χωρίς ενδελεχή τεστ και δεδομένα. Και παραβιάζεις δικαιώματα που εγώ θεωρώ επίσης ιερά, όπως το δικαίωμα μου να μη φορώ μάσκα ή την δυνατότητα του να επιλέγω» κ.λπ.

Η τελευταία συνειδησιακή παρόρμηση είναι η ανεξαρτησία εναντίον της καταπίεσης. Αυτή ίσως να είναι κι η σημαντικότερη. Φέρνει σε αμφισβήτηση την αυτονομία μου απέναντι σε αυτόν που με υποχρεώνει να κάνω κάτι, περιορίζοντας την ελευθερία μου. Σε αυτήν την συνειδησιακή παρόρμηση η αριστερή πλευρά έχει το πάνω χέρι, λέγοντας ότι: «Δεν μπορείς να στερείς τις ελευθερίες μου αν δε συντρέχει ένας πραγματικά σοβαρός λόγος. Κι αυτή η πανδημία δεν δικαιολογεί τη στέρηση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων μου. Αυτή η πανδημία επηρεάζει τους μεγάλους σε ηλικία και τους ασθενείς. Εγώ δεν ανήκω σε καμιά τέτοια ομάδα ανθρώπων, γιατί μου επιβάλλεις το τι θα κάνω; Γκρεμίζεις την οικονομία, μου λες να φορώ μάσκα και να υποχρεώσω και το παιδί μου να φορά. Να εμβολιάσω τον υγιή εαυτό μου και το υγιές παιδί μου». Αυτό είναι αποτρόπαιο για την συνειδησιακή παρόρμηση της ανεξαρτησίας εναντίον της καταπίεσης. Επ’ αυτού, η δεξιά πλευρά υποστηρίζει ότι: «Θέλουμε την άρση των μέτρων, θέλουμε την ελευθερία μας, αλλά η ελευθερία του καθενός σταματά εκεί που ξεκινά να επηρεάζει έναν άλλον.

ΚΑΙ ΤΏΡΑ ΕΜΕΙΣ

Τώρα που θεμελιώσαμε αυτές τις θέσεις πάνω στις συνειδησιακές μας παρορμήσεις, ας αναρωτηθούμε: «Μπορώ να μπω στη θέση του άλλου; Μπορώ να κατανοήσω το σκεπτικό και την πραγματικότητά του και το γιατί πράττει όπως πράττει; Αν έστω λίγο μπορώ, τότε μπορώ και να έχω ένα διάλογο με την άλλη πλευρά». Αυτό οφείλουμε να είναι το ζητούμενο για όλους μας, να αναζητήσουμε την σύνθεση και όχι την αντίθεση. Πρέπει να καταλήξουμε σε κάτι ζωντανό, που να βγάζει νόημα για όλους μας. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται πρώτα να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα. Αυτός ο διαχωρισμός ανάμεσα σε «Ψεκασμένους» και «Μπολιασμένους» και το γεγονός ότι τα Μ.Μ.Ε δημιουργούν την πόλωση και εργαλειοποιούν τον διαχωρισμό αυτόν, αυτό είναι το πρόβλημα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό που συμβαίνει είναι μία υπαρξιακή απειλή της λογικής σκέψης.

Η αποσύνδεσή μας σε μεριές, σε ομάδες και αντίπαλα στρατόπεδα σε παγκόσμια πλέον εμβέλεια, είναι τροχοπέδη για την πρόοδο του πολιτισμού. Μοιάζει αδύνατο πλέον και το να συμφωνήσουμε για το τι είναι καλό και τι είναι κακό. Όλα τα γεγονότα τίθενται υπό αμφισβήτηση, η εξουσία μοιάζει να μη λαμβάνεται υπόψιν εκτός κι αν πρόκειται για την εξουσία που εσύ υποστηρίζεις. Και οι θεωρίες συνωμοσίας έρχονται στο προσκήνιο όταν θες να στηρίξεις με δεδομένα αυτό που πιστεύεις βάσει των συνειδησιακών σου παρορμήσεων. Μέσω του ίντερνετ μπορεί πλέον να βρεις επιχειρήματα να υποστηρίξει το οτιδήποτε, ανεξαρτήτως οπτικής γωνίας. 

Η μεγάλη πρόκληση της εποχής μας είναι να υπερνικήσουμε τη δαιμονοποίηση και την εχθροποίηση των μεν από τους δε, τους εξτρεμιστές και των δύο πλευρών. Και μέσα από τον διάλογο των σκεπτόμενων ανθρώπων, ξεπερνώντας τις προκαταλήψεις μας, να βρούμε τα σημεία που μας ενώνουν και που μπορούν να κάνουν το δέντρο της ύπαρξης μας ολόκληρο και πάλι.